Venetiaanse gondels en gondeliers | Waar geschiedenis en vakmanschap elkaar ontmoeten

Hoewel de exacte betekenis onbekend is, wordt aangenomen dat het vroegste prototype van de gondel te zien was op een kerkmozaïek in Ravenna in de 6e eeuw, waarop twee apostelen zijn afgebeeld aan boord van een halvemaanvormige boot die een cymbula wordt genoemd. Waarschijnlijk is de huidige term hieruit voortgekomen.

Gondels zijn een technisch wonder omdat ze door het doolhof van kanalen kunnen navigeren ondanks dat ze asymmetrisch zijn. Het sturen van een gondel wordt bepaald door de vaardigheid van de gondelier en de beweging van de roeispaan tegen de forcola (of het roeislot). De spanning die de gondelier op de roeispaan uitoefent, helpt om de gondel vooruit of achteruit te duwen, tot stilstand te brengen, enz.

Op dit moment varen er meer dan 400 gondels op de kanalen van Venetië.

Moderne gondels zijn open en bloot. Gondels in de 17e en 18e eeuw hadden een hut die bekend stond als de felze, die privacy en bescherming bood tegen de grillen van het weer. Maar in de 19e eeuw werden deze bedekkingen verboden.

Hoewel gondels vaak te vinden zijn op de kanalen van Venetië, zijn er ook andere boten om naar uit te kijken, zoals de pupparin, de sàndolo, de Caorlina en nog veel meer. Deze boten worden echter vaak gezien tijdens bootraces zoals de Regata Storica, een van de beroemdste bootevenementen in Venetië.

Hoewel er onenigheid is tussen Italië, Malta en Griekenland over de oorsprong van de gondel, is hij synoniem met Venetië en verscheen hij voor het eerst in de 11e eeuw. De toenmalige Doge (of hoogste leider van Venetië) Vitale Faliero bood aan om gondels te schenken aan de elitaire heersende klasse van Venetië.

Ondanks de aanwezigheid van motorboten en vaporetto's (openbare waterbussen) hebben gondels overleefd vanwege hun culturele betekenis en associatie met de Venetiaanse identiteit. Het toerisme speelt een belangrijke rol in hun voortbestaan, omdat gondels bezoekers een unieke en authentieke ervaring bieden en de traditie levend houden.

Oorspronkelijk werden gondels in levendige kleuren beschilderd, waarbij elke familie zijn eigen embleem had. Zwarte verf werd in de 16e eeuw verplicht om buitensporig vertoon van rijkdom tegen te gaan en sociale gelijkheid onder gondeliers te bevorderen. Een ander interessant feit is dat de staande positie van gondeliers niet alleen voor show is. Het zorgt voor een betere gewichtsverdeling en hefboomwerking voor efficiënte manoeuvreerbaarheid in de smalle kanalen.

Om gondelier te worden moet je meer dan 6 maanden trainen en meer dan 400 uur inspanning leveren. De cursus vereist het leren van vreemde talen, het beheersen van de Venetiaanse geschiedenis en cultuur, kennis van staand roeien en zwemmen naast andere vaardigheden. Om de vraag te beantwoorden: ja, het vergt hard werken en toewijding om gondelier te worden!

De Scuola dei Gondolieri, of het gilde van gondeliers, is de instelling die de procedures voor het gondelieren vastlegt. Het bevat codes en gedragsregels voor licenties, de handel en het ambacht, enz.

Meestal volgen zonen hun gondeliersvaders op en oefenen ze dit ambacht in hun voetsporen uit. Het is echter niet verplicht om op deze manier gondelier te worden en veel gondeliers sluiten zich zelfstandig aan bij het gilde.